Sida laga soo xigtay wasiirka arrimaha gudaha Pakistan, Sarfraz Bugti, waxaa jira 1.73 milyan oo qof oo Afgaanistaan ah kuwaas oo hadda ku sugan Pakistan iyaga oo aan haysan ogolaansho sharci ah oo ay ku joogaan. Waxay soo bandhigayaan khatar cad oo amniga dalka ah, ayuu yiri wasiirku, sidaas darteed waa inay tagaan.
Shalay, mas'uuliyiinta dowladda Pakistan ee Islamabad waxay ku dhawaaqeen in dhammaan ajaanibta aan sharciga haysan, ee dalka sharci-darrada ku jooga, ay haystaan ilaa dhammaadka Oktoobar inay ka baxaan Pakistan, ama la masaafuriyo haddii ay si iskood ah u bixi waayaan.
"Waxaan siinay bisha November 1da kama dambaysta," ayuu yiri Wasiir Bugti. "Haddii aysan tegin, markaas dhammaan hay'adaha fulinta sharciga ee gobollada ama dowladda federaalka ayaa loo isticmaali doonaa in lagu masaafuriyo."
Laga bilaabo Noofambar 1, Pakistan waxay sidoo kale u baahan doontaa baasaboor iyo fiisooyin sax ah qof kasta oo Afgaanistaan ah oo doonaya inuu soo galo waddanka, ayuu wasiirku ku daray. Waxa hore loogu oggolaaday in ay sitaan kaarka aqoonsiga qaranka oo kaliya.
Ka dib markii ay soo bateen weeraro argagixiso, dowladda Pakistan ayaa sheegtay in muwaadiniinta Afgaanistaan ay ku lug lahaayeen 14 ka mid ah 24 qarax oo ismiidaamin ah oo sanadkan ka dhacay Pakistan.
"Ma jiraan laba fikradood oo ah in nalaga soo weeraray Afgaanistaan gudaha Afgaanistaan iyo muwaadiniinta Afgaanistaan ay ku lug leeyihiin weerarrada nalagu soo qaado," Wasiirka Arrimaha Gudaha Pakistan dhawaaqay.
"Waxaan haynaa caddayn."
Inta badan qaraxyada waxaa lagu eedeeyaa kooxda Islaamiga ah ee Tehreek-e-Taliban Pakistan (TTP), oo ay ku jiraan laba weerar oo ka dhacay masaajido Pakistani ah todobaadkii hore, markaasoo ugu yaraan 57 qof ay ku naf waayeen. Mid ka mid ah ragga is qarxiyay ayaa la sheegay inuu u dhashay dalka Afghanistan, sida uu sheegay wasiirka.
Ilaa hadda, TTP ayaa diiday mas'uuliyadda weerarradaas.
Ku dhawaad 1,000 qof oo u dhashay dalka Afgaanistaan ayaa waxaa xiray maamulka Pakistan labadii todobaad ee la soo dhaafay, sida laga soo xigtay safaaradda Afghanistan ee Islamabad. Qiyaastii 4.4 milyan oo qaxoonti Afgaanistaan ah ayaa ku nool Pakistan, oo ay ku jiraan 600,000 oo yimid tan iyo Agoosto 2021, ka dib markii Taliban ay qabsadeen Kabul.
Sida laga soo xigtay wararka qaar ee soo xiganaya qaar ka mid ah saraakiisha dawladda oo aan la aqoonsan, cayrinta "shisheeyaha sharci darrada ah" waxay noqon doontaa wajigii koowaad ee ololaha xukuumadda Pakistan. Qof kasta oo haysta dhalashada Afgaanistaan waxaa laga eryi doonaa wejiga labaad, waxaana wajiga saddexaad lagu dabaqi doonaa xitaa shakhsiyaadka haysta sharci degenaansho oo sax ah.
Pakistan waxay bilawday qaabilaada qaxootiga Afgaanistaan intii uu socday duulaankii USSR Afghanistan 1979kii iyo Dagaalkii Soofiyeedka iyo Afqaanistaan ee ka dambeeyay (1979-89). Qulqulka qaxootiga ayaa sii socday intii lagu jiray dagaalladii sokeeye ee 1990-meeyadii iyo xukunkii dowladda uu Mareykanka taageero ee Afghanistan (2001-21).
