Wasiirka Dhaqanka Masar ayaa ku dhawaaqay in koox Masaarida qadiimiga ah oo ka tirsan Golaha Sare ee qadiimiga (SCA) ay heleen hadhaagii si wanaagsan loo xafiday oo ka mid ah warshad samaynta khamriga ee dhagaxa limestone taas oo dib u soo celinaysa xilligii Byzantine (qarnigii lixaad AD). Waxaa la soo saaray intii lagu jiray shaqada caadiga ah ee aagga Sayl al-Tuhfah, galbeedka Saint Catherine's Monastery ee Sinai.
Dr. Zahi Hawaas oo ah xoghayaha guud ee hay’adda SCA ayaa sheegay in warshadan ay ka kooban tahay labo qeybood oo kala ah; marka hore waa basin labajibbaaran oo bambo ku leh hal daraf. Qeybta hoose ee weelka waxaa lagu daboolay balastar. Qaybaha qaar ayaa wali wata raadadka wasakhda cas ee khamriga. Darbiga woqooyi ee barkadan waxaa lagu qurxiyey qaab iskutallaab ah oo gudaha wareeg ah oo ku yaal bamka dhoobada ah. "Beenka noocaan ah ayaa mar loo isticmaali jiray in khamriga laga dhigo ka dib markii la shiido sabiib iyo timir," ayuu yiri Hawaass.
Farag Fada oo ah madaxa qaybta islaamiga iyo Coptic-ga ayaa u kuurgalay goobta uu ka dhacay, wuxuuna sheegay in qaybta labaad ee warshadan ay tahay barkad qaab wareeg ah oo u eeg ceel dalool ah. Labadii dhinacba waxa laga helay labadii xabo ee dhagaxa nuuradda ahaa, kuwaas oo laga yaabo in mar ay shaqaalaha warshaduhu ku dul istaagaan, ayay Fada raacisay.
Tarek El-Naggar, oo ah madaxa qadiimiga koonfurta Sinai, ayaa sheegay in aagga isku xidha bamka dhoobada iyo barkada labaad uu leeyahay dalool si loo dhigo dheryaha loo isticmaalo ilaalinta khamriga. Cilmi baaris hore ayaa muujisay in deegaanka Sayl al-Tuxfah uu ahaa gobol warshadeed laga soo saaro khamriga, maadaama ay jireen canab iyo geedo timir ah.
Dhowaan, daahfur kale oo muhiim ah ayaa isla goobta lagu sameeyay: laba qadaadiic oo dahab ah oo uu lahaa boqorkii Byzantine ee Valens (AD 364-378) ayaa laga soo saaray deegaanka Sayl al-Tuxfah ee Gebel Cabbaas, oo ku yaal galbeedka kaniisadda. Lacagta qadaadiicda ah ayaa la helay iyadoo lagu jiro qodista joogtada ah iyo sidoo kale SCA. Hawass ayaa sheegay in lacagtani ay tahay markii ugu horeysay ee Masar laga helo waxyaabo uu leeyahay Emperor Valens.
Qadaadiicda Valens ayaa hore looga helay Lubnaan iyo Suuriya, marna Masar. Hadhaagii darbiyada oo ay weheliyaan jajab dhoobo ah, muraayado iyo dhoobo ayaa sidoo kale la soo saaray. Fada, ayaa sheegay in dhinac ka mid ah labada qadaadiic uu ka sawiran yahay sawirka boqorka oo xidhan taaj qurux badan oo lagu qurxiyey laba saf oo luul ah oo ku wareegsan iskutallaabta dahabka ah, taas oo ay u dheer tahay dharkiisa rasmiga ah. Dhinaca kale waxa ka muuqda Imbaraadoor oo xidhan lebbiskiisii ciidannimo, isagoo gacanta bidix ku sita usha ay iskutallaab ku sitaan gacantiisa midigna kubad ay malaa’ig baalal leh ku dul taagan tahay.
El-Naggar wuxuu sheegay in labada qadaadiic lagu riixay Antiyokh (hadda Antakya ee koonfurta Turkiga). Qodista dheeraadka ah waxay daaha ka qaadaysaa walxo badan oo dadka ku kordhin doona aqoonta Siinay iyo taariikhdeeda, gaar ahaan xilligii Byzantine.
