Baqdaad – Saraakiil sarsare ayaa shaaca ka qaaday qorsheyaal dowladeed oo ku aadan sidii loo dhisi lahaa goobo dalxiis oo aad u badan, iyagoo sabab uga dhigay xaalada amni ee dalka oo soo hagaagtay.
"Maayarka magaalada Baqdaad wuxuu hadda qorsheynayaa inuu dhiso goobo dalxiis, oo ay ku jiraan waxa loogu yeero 'magaalada jardiinooyinka' oo leh ciyaaro waaweyn oo ku yaal aagga 650 donums oo ay ku kacayso in ka badan $ 300 milyan (1 US dollar = 1,119 Diinaar Ciraaq)." Duqa magaalada Baqdaad, Sabir al-Issawi, ayaa u sheegay Aswat al-Iraq- Voices of Iraq- (VOI).
Waxaa la sameyn doonaa beero lagu nasto oo dhaqan, ubax, biyo, baraf iyo caruur, marka laga soo tago qaar kale oo badan, ayuu xusay duqu.
Jardiinooyinka ayaa ka tarjumi doona wejiga dhaqanka ee Ciraaq. "Waxaan dalbanay in shirkaduhu ay u adeegsadaan tignoolajiyada caalamiga ah iyo kuwa casriga ah samaynta seerayaasha," Issawi ayaa xusay, isagoo intaa ku daray in naqshadeynta ay ku kici doonto $2 ilaa $ 3 milyan, halka wadarta kharashka mashruuca uu kor u dhaafi doono $300 milyan.
"Sagaal shirkadood ayaa soo dalbaday mashruuca, waxaana la sameeyay guddi uu hoggaaminayo agaasimaha guud ee duqa magaalada Baqdaad, si ay u doortaan cidda ku guulaysata."
Mashruucan ayaa la filayaa in la soo gebagebeeyo sanadka 2009-ka, ayuu yiri Issaawi oo sheegay in ay iska kaashanayaan dowladda iyo shirkadaha maalgashiga.
Dhanka kale, wasiirka dowladaha hoose iyo howlaha guud, Riyaad Ghareeb, ayaa shaaca ka qaaday mashruuc kale oo aad u weyn oo lagu dhisayo magaalo dalxiis oo isku dhafan oo ku taal gobolka Najaf oo ay fulineyso shirkad Ingiriis ah.
Wasiirka ayaa sheegay in uu rajaynayo in magaalooyin kale oo loo dalxiis tago laga dhiso gobollo ka tirsan dalka Ciraaq.
Mar wax laga waydiiyay jardiinooyin mawduucyo ah oo hadda la dhisayo, wasiirku waxa uu yidhi, "Waxa jira beerta al-Hussein theme park oo ku taal badhtamaha magaalada Karbala oo ay ku kacayso 9 bilyan oo ciraaqi dinar ah."
Najaf, oo qiyaastii 160 km koonfur ka xigta Baqdaad, ayaa waxaa lagu qiyaasaa in ay ku nool yihiin 900,600 2008, inkastoo tani ay aad u korodhay tan iyo 2003 sababtoo ah socdaalka dibadda. Magaaladu waa mid ka mid ah magaalooyinka ugu barakeysan Shiicada Islamka waana xarunta awooda siyaasadeed ee Shiicada Ciraaq.
Najaf waxa ay caan ku tahay qabriga Cali ibn Abii Daalib (sidoo kale loo yaqaan “Imaam Ali”), oo ay Shiicadu u haystaan inuu yahay khaliifkii xaqa ahaa iyo imaamkii ugu horeeyay.
Magaaladu hadda waa xarun weyn oo ay ku soo qulqulaan xujeyda Shiicada Islaamka. Waxaa lagu qiyaasaa in Maka iyo Madiina oo kaliya ay helaan xujay badan oo Muslimiin ah.
Masjidka Imaam Cali waxa uu ka dhisan yahay dhisme aad u weyn oo ay ku jiraan qubbad dahab ah iyo walxo badan oo qaali ah oo gidaaradiisa ku yaal.
Karbala, oo ay ku nool yihiin dad lagu qiyaasay 572,300 oo qof sannadkii 2003, waa caasimadda gobolka, waxaana lagu tiriyaa inay ka mid tahay magaalooyinka ugu barakeysan Shiicada.
Magaaladan oo 110 KM dhanka koonfureed kaga beegan magaalada Baqdaad, ayaa ah mid ka mid ah kuwa ugu qanisan Ciraaq, iyadoo ka faa’iidaysata dadka soo booqda diinta iyo wax soo saarka beeraha, gaar ahaan timirta.
Waxay ka kooban tahay laba degmo, "Karbala hore," xarunta diinta, iyo "Karbala cusub," degmada la deggan yahay oo ka kooban dugsiyada Islaamiga ah iyo dhismayaasha dawladda.
Bartamaha magaalada qadiimka ah waxaa ku yaal Masjid al-Hussein oo ah qabriga Xuseen Ibnu Cali, awow u ahaa Nabi Muxamed oo ay dhaleen gabadhiisa Faadumo al-Zahraa iyo Cali Ibnu Abii Daalib.
Qabriga Imaam Hussien ayaa ah goob ay ku soo xajiyaan Muslimiin badan oo Shiico ah, gaar ahaan xuska sanadguurada dagaalka oo ah maalinta Caashuuraa. Xujey badan oo waayeel ah ayaa u socdaala halkaas si ay geerida u sugaan, maadaama ay aaminsan yihiin in qabriga uu yahay mid ka mid ah albaabada jannada. 14-kii Abriil, 2007, gaari walxaha qarxa laga soo buuxiyay ayaa ku qarxay meel 600 ft (200 m) u jirta macbadka, waxaana ku dhintay 47 qof, waxaana ku dhaawacmay in ka badan 150.
