Masar ayaa soo saartay digniin ah inay ka fiirsan doonto joojinta heshiiskii nabadeed ee Camp David ee ay Masar iyo Israa’iil kala saxiixdeen sannado badan ka hor, haddii Israa’iil ay sii waddo duullaanka dhulka ee koonfurta Gaza.
Bayaanka Masar ayaa la soo saaray ka dib markii ay billaabeen duqeymo dhanka cirka ah oo ay fuliyeen Ciidamada Difaaca Israel (IDF) Sabtidii. xusayana, magaalo u dhow xuduudka Masar.
Israa’iil ayaa hore magaalada ugu magacawday aag nabdoon oo ay ku nool yihiin dadka rayidka ah, iyadoo lagu qiyaasay 1.4 milyan oo Falastiiniyiin ah inay halkaas gabaad ka dhigtaan. Dadka magaalada ayaa ahaa ku dhawaad 280,000 ka hor inta uusan bilaaban dagaalka afar bilood ka hor, waxaana hadda loo arkaa inay tahay magaaladii ugu dambeysay ee ay ku xoogan yihiin kooxda Falastiiniyiinta ee Xamaas.
Ra’iisul Wasaare Benjamin Netanyahu ayaa sheegay in weerarrada dhulka ee Rafah ay muhiim u tahay in laga adkaado kooxda Falastiiniyiinta ah ee duullaanka ku qaaday tuulooyinka Israa’iil 7-dii October, halkaas oo ay ku dileen in ka badan 1,200 oo qof, boqolaalna ay qafaasheen.
Ra’iisul wasaaraha Israa’iil Benjamin Netanyahu ayaa ku nuuxnuuxsaday sida ay lagama maarmaanka u tahay in la sameeyo howlgallada dhulka ah ee ka socda Rafah si guul looga gaaro kooxda argagixisada ah ee Falastiiniyiinta oo weerarro argagaxiso ku qaaday Israa’iil 7-dii October, taasoo sababtay dhimashada in ka badan 1,200 oo rayid ah oo Israa’iiliyiin ah iyo afduubka boqolaal qof. Laheystayaal Israa’iili ah oo ay afduubteen argagixisada Xamaas.
Masar ayaa si joogto ah u cadeysay inaysan ogolaan doonin qulqulka Falastiiniyiinta ee magangalyo doonaya dalkeeda, maadaama dalka Waqooyiga Afrika uu horey u martigeliyay ku dhawaad 9 milyan oo muhaajiriin iyo qaxooti ah sida ay sheegtay Qaramada Midoobay saraakiisha.
Israa'iil iyo Masar waxa dhex maray afar dagaal oo militeri oo muhiim ah, kii ugu dambeeyayna waxa uu dhacay 1973. Bishii Sebtembar 1978, labada waddanba waxay galeen heshiiskii Camp David, taasoo horseeday heshiis nabadeed sannadkii xigay. Heshiiskan taariikhiga ah, oo uu fududeeyey madaxweynihii hore ee Maraykanka Jimmy Carter, ayaa suurtageliyay in xidhiidh diblomaasiyadeed oo dhammaystiran uu dhex maro labada waddan, taas oo muujinaysa heshiiskii nabadeed ee Israa’iil ay la gashay waddan Carbeed.
Axaddii, laba sarkaal oo Masar ah oo aan la magacaabin iyo diblumaasi reer galbeed ah, oo sidoo kale si qarsoodi ah u hadlay, ayaa sheegay in dawladda Masar ay joojin karto heshiiska iyada oo ka jawaabaysa tallaabada milatari ee Israel ee Rafah.
Laba sarkaal oo Masar ah oo aan la aqoonsan iyo diblumaasi reer galbeed ah, oo codsaday in aan magacooda la shaacin, ayaa shalay sheegay in ka falcelinta hawlgallada milatari ee Israa’iil ee Rafah, ay dawladda Masar ku fikiri karto joojinta heshiiska taariikhiga ah.
Sida laga soo xigtay Paige Alexander, maamulaha Xarunta Carter, Heshiisyada Camp David waxaa hogaaminayay saddex nin oo geesiyaal ah oo qaatay mawqif geesinimo leh sababtoo ah waxay ogaayeen saamaynta joogtada ah ee nabadda iyo amniga, labadaba mustaqbalka iyo mustaqbalkaba. Alexander waxa uu ka digay in wax qabad kasta oo soo dedejiya ku lug lahaanshaha Masar ee iskahorimaadka uu yeelan doono saameyn xun gobolka oo dhan.
